Zawierając umowę na wykonanie konkretnego dzieła, często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak istotne jest jednoczesne przeniesienie praw autorskich do tego dzieła na zamawiającego. W przypadku gdy wykonawca nie przeniesie na zamawiającego praw autorskich, może okazać się, że cel dla którego w ogóle umowa o dzieło została zawarta, nie zostanie zrealizowany.

Co zatem robić, kiedy kwestia praw autorskich zostanie pominięta przy umowie o dzieło?

Przede wszystkim zaznaczyć należy, że samo wykonanie dzieła (które jednocześnie jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego) i przeniesienie jego własności na rzecz zamawiającego nie powoduje automatycznego przejścia praw autorskich majątkowych. Do skutecznego przeniesienia praw autorskich majątkowych konieczne są odpowiednie ustalenia stron, zawarte w formie pisemnej.

Zapomniałem o prawach autorskich – co teraz?

Niestety w sytuacji, kiedy zapomnimy o przeniesieniu praw autorskich majątkowych w naszej umowie o dzieło, nie możemy zmusić wykonawcy-twórcy do tego, aby to uczynił w przyszłości.

Dla zamawiającego oznacza to, że może korzystać z dzieła, ale tylko w ograniczonym zakresie. Jednakże jeśli po stronie wykonawcy jest chęć i wola, aby prawa autorskie przenieść, można to uczynić zarówno w formie aneksu do umowy o dzieło, jak i też w formie odrębnej umowy. W przypadku kiedy dzieło nie zostało jeszcze wykonane i umowa o dzieło jest w fazie realizacji, zalecałabym formę aneksu. Jednak kiedy umowa o dzieło już została wykonana, dzieło przekazane i wynagrodzenie zapłacone, skłaniałabym się do zawarcia odrębnej umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych.

Wynagrodzenie – pole do konfliktu

Polem do konfliktu może okazać się w takiej sytuacji określenie wynagrodzenia. Zamawiający może być przekonany, że wynagrodzenie które zapłacił za wykonanie dzieła już zawierało wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich, a tymczasem wykonawca może być innego zdania i oczekiwać, że za przeniesienie praw autorskich należy mu się odrębne wynagrodzenie.

Pominięcie przeniesienia praw autorskich w umowie o dzieło może przysporzyć mnóstwo komplikacji, szczególnie zamawiającemu, gdyż wykonawca nie ma obowiązku zgadzać się na zawarcie aneksu, czy też odrębnej w umowy w zakresie przeniesienia praw autorskich. Co więcej, praw autorskich majątkowych nie możemy przenieść „wstecz”, zatem będą one przysługiwały zamawiającemu, co do zasady – od momentu wejścia w życie aneksu, czy też odrębnej umowy.

Dlatego warto, już na etapie konstruowania umowy o dzieło, pamiętać również o kwestii przeniesienia praw autorskich lub skorzystać z pomocy prawnika, który przygotuje umowę o odpowiedniej treści.

Adwokat Katarzyna Staszczyk

Dowiedz się więcej: Kancelaria Adwokacka Katarzyna Staszczyk

adw.kstaszczyk@gmail.com