Umowa sprzedaży i umowa o dzieło – intuicyjnie dostrzegamy między nimi różnicę. W pierwszej dokonujemy sprzedaży, najczęściej towarów, w drugiej wykonujemy określoną pracę tworząc zwykle własnoręcznie określone dzieło. Problem pojawia się jednak wtedy gdy wytworzymy dużo identycznych dzieł, na które mamy wielu klientów. Kiedy dzieło zaczyna być sprzedażą?

Umowami o dzieło nie tylko interesuje się ZUS kontrolując, czy przypadkiem nie są umowami zlecenia, od których trzeba odprowadzać składki. Często przygląda im się również Urząd Skarbowy próbując wypatrzeć elementy, które mogłyby sugerować, że doszło do umowy sprzedaży. Przy tej ostatniej stawki podatkowe są bardziej zróżnicowane, a przede wszystkim – w większości przypadku takie umowy wymagają zarejestrowania działalności gospodarczej.

Bardzo często problem ten dotyczy osób specjalizujących się w takich branżach jak grafika, fotografia, ale dotyczy również np. copywriterów czy pisarzy. Ci ostatni są najbardziej modelowym przykładem na rozróżnienie – co jest dziełem, a co sprzedażą?

– Kontaktują się z nami Użytkownicy z pytaniem, które brzmi na przykład tak: jeśli wydałam książkę własnym kosztem i chciałabym sprzedać kilka egzemplarzy do księgarni, to czy jest opcja rozliczenia się przez Wasz serwis? – mówi Robert Włodarek z serwisu Useme.com. – Można to rozszerzyć – Napisałem książkę / zaprojektowałem plakat, grafikę – książkę/ grafikę wydrukowałem w 1000 egzemplarzy. Chcę je sprzedać – ale wykorzystując do tego umowę o dzieło. Każdy egzemplarz innemu nabywcy – kilku księgarniom, kilku firmom, kilku znajomym. Mogę?

Niestety nie

Odpowiedź jest krótka – niestety nie. Nie ma takiej możliwości żeby rozliczyć sprzedaż egzemplarzy książek (plakatów, zdjęć itp.) w formie umowy o dzieło ponieważ jest to klasyczna umowa sprzedaży.

Do tego, o ile wcześniej organy skarbowe przyjmowały, że przychody uzyskane przez twórcę ze sprzedaży egzemplarzy własnego utworu mogą być przychodami z praw majątkowych, (art. 10 ust. 1 pkt 7 i art. 18 u.p.d.o.f.), o tyle obecnie przyjmują, że należy je kwalifikować jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.). Zmiana wynika z niekorzystnego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wydał orzeczenie w styczniu 2018 roku (sygn. akt II FSK 34/16)

Zarejestruj działalność gospodarczą

W tym przypadku autorom można ewentualnie zaproponować konstrukcje oparte na umowie sprzedaży np:

• Sprzedaż przez autora egzemplarzy książek (plakatów, zdjęć itp.) w ramach prowadzonej przez niego działalności nierejestrowej (o ile spełnia warunki do działalności nierejestrowej).
• Sprzedaż przez autora egzemplarzy w ramach sprzedaży prywatnej (tutaj jeżeli sprzedaż byłaby na kwotę wyższą niż 1000 zł to musiałoby odprowadzić 2% Podatku od Czynności Cywilnoprawnych). Przy tym rozwiązaniu autor musi potencjalnie liczyć się z tym, że w przypadku ewentualnej kontroli podatkowej/ZUS organ podatkowy mógłby uznać, że sprzedaż miała miejsce w ramach prowadzonej przez niego, a niezgłoszonej, działalności gospodarczej.

Wyjątek

Od każdej reguły jest oczywiście wyjątek. Powielenie identycznych egzemplarzy i sprzedawanie ich wielu klientom nie wchodzi w grę jako umowa o dzieło. Jedynym wyjątkiem jest – jedyny odbiorca. Dopuszczalna jest umowa o dzieło np. pod tytułem „Stworzenie plakatu”. W tym przypadku wykonawca tworzy dzieło w postaci plakatu, a na życzenie klienta powiela go np. w 100 egzemplarzach, doliczając koszty druku do wynagrodzenia na umowie o dzieło.