Portale społecznościowe są obecnie jednymi z ważniejszych narzędzi w kreowaniu biznesu, realizowaniu strategii marketingowych, komunikowaniu się z potencjalnymi klientami itp. Coraz częściej „obsługę” facebooka, twittera, instagrama powierza się osobom, które zajmują się wyłącznie publikowaniem treści w tego typu portalach. W Polsce praca taka wykonywana jest najczęściej w oparciu o umowy cywilnoprawne. Decydując się na współpracę prawie zawsze obie strony mają dylemat – czy pracę rozliczać w ramach umowy o dzieło czy umowy zlecenia? Można i tak i tak, w zależności o określenia charakteru wykonywanej pracy.
Wszystko zależy od tego na czym się koncentrujemy. Ogólnie można to streścić w sformułowaniu – na efekcie czy na procesie? Od uświadomienia sobie znaczenia tych słów zależy forma umowy jako będziemy mogli zawrzeć między wykonawcą i zleceniodawcą.
Proces, czyli umowa zlecenia
Najczęściej umowy dotyczące działań na portalach społecznościowych koncentrują się na procesie. Ich tytuły formułowanie są zwykle jako „obsługa konta”, „administracja profilem”, „zarządzanie stroną”. W tego typu pracach koncentrujemy się nie na wykonaniu konkretnych przedmiotów, dzieł, utworów itp. Chodzi o proces polegający na starannym działaniu, wykonywaniu różnych czynności w nieokreślonym czasie. To podstawowe cechy umowy zlecenia.
Kodeks cywilny określa, że przedmiotem umowy zlecenia jest najczęściej konkretna usługa. Liczy się staranne wykonywanie zleconego działania, nie zaś osiągnięcie określonego efektu jak w umowie o dzieło. Taka umowa daje swobodę i samodzielność wykonawcy podczas organizowania pracy. Nie ma również określenia godzinowego wymiaru czasu pracy, nie musimy jej rozpoczynać i kończyć o wyznaczonej porze. Nie istnieje też nadzór kierowniczy ze strony zlecającego pracę.
Przy umowie zlecenia wykonawca zobowiązuje się jedynie do należytego wykonania czynności zawartej w umowie, nie biorąc odpowiedzialności za jej ostateczny efekt.
Zarządzający portalem społecznościowych publikuje treści – co prawda zgodnie z wytycznymi zleceniodawcy, ale mając dużą swobodę i dowolność w ich doborze. Nie odpowiada za ostateczny efekt swojej pracy, wykorzystuje swój potencjał intelektualny po prostu należycie „przykłada” się do wykonywanej pracy.
Poszczególne umowy zlecenia są podpisywane najczęściej co miesiąc, oprócz zaliczki na podatek dochodowy są opłacane z jej tytułu również składki na ZUS. Te ostatnie są właśnie elementem, który zleceniodawcy chcieliby wyeliminować, gdyż świadczenia zdrowotne powiększają koszty pracy. Właśnie dlatego tak często starają się zdefiniować wykonywaną przez zleceniobiorcę pracę w kategoriach umowy o dzieło.
Efekt, czyli umowa o dzieło
Podczas działań w ramach portali społecznościowych możemy zastosować umowę o dzieło – koncentrując się wtedy na efekcie wykonanej pracy. W przeciwieństwie do umowy zlecenia – nie dbamy o proces, nie chodzi o to, żebyśmy się właściwie tylko starali. Chodzi o to czy ostateczny efekt, czyli dzieło wygląda tak, jak tego sobie życzy zleceniodawca. To oczywiście są cechy umowy o dzieło.
Taka umowa jest nazywana umową rezultatu. Jej przedmiotem są czynności w wyniku których np. wytworzone są jakieś przedmioty, następuje ich przeróbka bądź naprawa. Dotyczy to również rzeczy mniej materialnych – takich jak napisanie tekstu, opublikowanie opinii, zamieszczenie komentarzy, załączenie zdjęć, grafik, ikon, filmów itp. Efekt tych czynności musi być możliwy do jednoznacznego zweryfikowania po wykonaniu – czyli wszelkie treści muszą być po prostu widoczne w danych miejscach na portalach społecznościowych.
Co jednak odróżnia takie czynności od obsługi, administracji, zarządzania wykonywanych w ramach umowy zlecenia? Dokładne i precyzyjne określenie przedmiotu wykonywanych prac. W umowie o dzieło nie będziemy więc określali pracy jako obsługa itp., tylko jako „zamieszczenie 10 wpisów”, publikacja 5 postów”, „wykonanie i załączenie 3 zdjęć”, „napisanie 7 odpowiedzi” itp.
Umowy o dzieło zawieramy zawsze wtedy, gdy istnieje potrzeba wykonania danej pracy. Nie ma znaczenia ich częstotliwość oraz powtarzalność charakteru wykonywanej pracy – jeżeli oczywiście za każdym razem nie powielamy identycznych treści, tworząc wpisy czy komentarze na inne tematy, w innej formie itp.
