Podatki to istotny aspekt pracy freelancerów, zwłaszcza w przypadku umów o dzieło. W tym artykule omawiamy kluczowe kwestie związane z opodatkowaniem umów o dzieło oraz podpowiemy, jak unikać problemów podatkowych, zachowując zgodność z obowiązującymi przepisami. Dowiesz się również, jakie są stawki podatkowe i jak rozliczyć podatek dochodowy w umowie o dzieło jako freelancer.
Podatki nie bez przyczyny kojarzą się z dziesiątkami formularzy i skomplikowanym prawem. Freelancer, który wykonuje zlecenia dla indywidualnych klientów, zawiera różne typy umów na zamówione prace i często jest też odpowiedzialny również za odprowadzenie podatków. Dotyczy to i freelancerów prowadzących własną działalność gospodarczą, jak i freelancerów koncentrujących się na działalności osobistej bez firmy.
Jak nie zabłądzić w gąszczu przepisów i mieć pewność, że wpłacisz do urzędu skarbowego właściwą kwotę, kiedy nie prowadzisz działalności gospodarczej i nie korzystasz z pomocy księgowej?
Umowa o dzieło – podstawowe informacje
Umowa o dzieło to najpopularniejsza forma rozliczenia wśród freelancerów. Umowa o dzieło typ umowy cywilnoprawnej, w której wykonujący dzieło (freelancer) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła w określonym czasie, a klient zamawiający projekt zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia.
Umowa o dzieło nie powoduje powstania stosunku pracy ani nie zakłada współpracy na zasadzie podległości. Jest to często wykorzystywany typ umowy wśród freelancerów, gdyż daje im elastyczność w wykonywaniu zleceń, a jednocześnie jest to umowa najbardziej korzystna podatkowo.
Opodatkowanie umowy o dzieło – kto płaci podatek?
W kontekście naszych zarobków przepisy są bezlitosne: niemal od każdej zarobionej sumy należy odprowadzić podatek dochodowy. Kiedy freelancer zawiązuje umowę, obowiązek odprowadzenia podatku w jego imieniu leży na firmie zamawiającej pracę. W ten sposób freelancer wykonujący dzieło zwykle otrzymuje swoje wynagrodzenie w kwocie netto.
Umowa o dzieło z klientem, który nie prowadzi firmy
Nieco inaczej wygląda sytuacja, kiedy freelancer zawiera umowę z klientem, który nie prowadzi firmy, a więc z osobą fizyczną.
Zarobioną sumę uznaje się za tzw. dochód uzyskany bez pośrednictwa płatników, a to oznacza, że to wykonawca dzieła jest odpowiedzialny za samodzielne rozliczenie z fiskusem.
Opodatkowanie umowy o dzieło – stawka
Opodatkowanie umowy o dzieło jest ważnym zagadnieniem dla freelancerów. W Polsce przychody z umów o dzieło podlegają opodatkowaniu w formie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Stawka podatku dochodowego dla umów o dzieło wynosi 12%, ale może wzrosnąć do 32%, jeśli przekroczysz drugi próg podatkowy.
Koszty uzyskania przychodu w umowie o dzieło
Freelancerzy wykonujący dzieło mogą skorzystać z tzw. kosztów uzyskania przychodu (KUP). Koszt uzyskania przychodu ma za zadanie pokrycie wydatków, jakie wykonawca dzieła poniósł, aby zrealizować pracę zamówioną w ramach umowy o dzieło.
Koszt uzyskania przychodu odejmuje się od wartości umowy. Oznacza to, że KUP zmniejsza podstawę opodatkowania.
Jak uzyskać wyższy koszt uzyskania przychodu w umowie o dzieło i obniżyć podatek?
Koszt uzyskania przychodu ma ustaloną wysokość. Standardowo wynosi on 20%, jednak wraz z przeniesieniem praw autorskich koszt uzyskania przychodu rośnie do 50%, obniżając o połowę wartość podatku. Takie same skutki ma również udzielenie licencji. Dzięki KUP, część wynagrodzenia jest zwolniona z podatku, co korzystnie wpływa na ostateczną wysokość zarobionej kwoty.
Prawa autorskie można przenieść tylko do prac o autorskim, unikalnym charakterze, pod warunkiem, że ustawodawca przewidział taką możliwość.
Dla umów o dzieło o wartości poniżej 200 zł brutto bez przekazania praw majątkowych do utworu nie stosuje się kosztów uzyskania przychodu, a podatek liczy się od całości kwoty.
Limit wartości kosztów uzyskania przychodu w umowie o dzieło
Warto pamiętać, że istnieje limit wartości umów, w których uzyskasz wyższy KUP. Wynosi on tyle, co limit drugiego progu podatkowego – 120 000 zł.
Oznacza to, że jeśli w wyniku przenoszenia praw autorskich zaoszczędzisz kwoty powyżej tej sumy, dalsze przenoszenie praw majątkowych lub udzielenia licencji sprawią, że odliczysz tylko faktycznie poniesione koszty.
Kwota wolna od podatku
Chociaż teoretycznie każdy uzyskany przez przychód podlega opodatkowaniu, w polskim prawie podatkowym istnieje kwota zarobków, od której nie płacisz podatków, popularnie nazywana kwotą wolną.
Dotyczy ona i samozatrudnionych freelancerów, i tych, którzy łączą zlecenia wykonywane dla indywidualnych klientów z pracą na etacie. Jeśli jako freelancer jesteś osobą fizyczną, a więc bazujesz na działalności wykonywanej osobiście w oparciu o umowy o dzieło lub zlecenia, Twoje przychody również wliczają się do kwoty wolnej od podatku.
Uldze tej nie podlegają jedynie:
- przychody, które uzyskujesz z najmu, zarówno przestrzeni fizycznej (studia fotograficznego, nagraniowego itp.), jak i cyfrowej (wpis sponsorowany na blogu, afiliacja, reklama na stronie www)
- przychody do 200 zł brutto z umów cywilnoprawnych (o dzieło, zlecenia).
Podatek dochodowy w umowie o dzieło – ulgi podatkowe dla freelancerów
Od kilu lat podatnicy nie mają już obowiązku składania deklaracji podatkowych PIT, ponieważ wszystkich obliczeń dokonuje w ich imieniu urząd skarbowy. Warto jednak zadać sobie trochę trudu i wypełnić deklarację samodzielnie, ponieważ wraz z nią zyskujesz możliwość odliczenia od podatku niektórych wydatków i skorzystania z ulg.
Freelancerzy powinni zwrócić uwagę szczególnie na kilka możliwości obniżenia podstawy wymiaru podatku i skorzystania z następujących ulg:
- ulgę na zapłacone w danym roku składki ZUS, jeśli korzystasz z dobrowolnego ubezpieczenia w ZUS
- ulgę na składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ, zapłacone w danym roku
- ulgę na wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
- ulgę internetową przyznawane z tytułu korzystania z sieci internetowej
- ulgę na darowizny charytatywne i na organizacje pożytku publicznego
“Zerowy PIT dla młodych” a opodatkowanie umowy o dzieło
Freelancerzy, którzy nie ukończyli 26 roku życia, mogą skorzystać z ulgi podatkowej. Tzw. zerowy PIT dla młodych uprawnia do zawierania umów zlecenia i umów o pracę, od których urząd skarbowy nie pobierze podatku.
Twój zleceniodawca nie będzie odprowadzał podatku, a nawet jeśli z jakiegoś powodu wpłaci daninę, urząd skarbowy zwróci Ci nadpłatę w momencie rozliczania zeznań podatkowych (nie musisz składać deklaracji).
Zerowy PIT dla młodych nie obowiązuje jednak w przypadku umów o dzieło. Od zleceń, na które zawiązujesz takie umowy, Twój klient odprowadzi za Ciebie podatek według normalnej stawki 17%.
Drugi próg podatkowy przy umowie o dzieło
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyróżnia wspomniane już dwa progi, 12% i 32%. Ten drugi próg przekroczysz, jeśli w ciągu roku Twoje zarobisz więcej niż 120 000 – to 10 000 zł na miesiąc. Co się wtedy dzieje?
Jeśli przekroczysz próg w ciągu roku i nie zdajesz sobie z tego sprawy, skarbówka upomni się o brakującą wpłatę przy okazji rozliczania Twojego zeznania podatkowego – w takiej sytuacji musisz liczyć się z dopłatą do podatku. Z kolei jeśli wiesz, że przekroczyłeś próg, zgłoś to klientowi. Umowy zawierane po osiągnięciu progu powinny być opodatkowane według wyższej stawki, aby uniknąć późniejszych dopłat.
Pamiętaj, że stawka podatku w II progu dotyczy tylko sum powyżej 120 000 zł. Oznacza to, że podatkiem wysokości 32% obłożone są tylko Twoje zarobki powyżej tej kwoty, a nie całość osiągniętych przychodów.
Po drugie, do obliczania progów podatkowych przyjmuje się nie wartość umów, ale podstawę opodatkowania. W przypadku umowy o dzieło i zlecenia podstawę opodatkowania obniża wspomniany już KUP o 20%. Dla umów o dzieło przekazanie praw autorskich obniża podstawę do 50%.
Umowa o dzieło a podatek zagraniczny
Freelancerzy nie ograniczają się już tylko do polskich klientów – wolni strzelcy szukają nowych wyzwań i nowych szans, jakie dają zagraniczne zlecenia.
Przede wszystkim pamiętaj, że mieszkając w Polsce podlegasz nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu – niezależnie od tego, z jakiego kraju otrzymujesz wynagrodzenie, musisz opodatkować je w Polsce. Warto o tym pamiętać, aby uniknąć podwójnego opodatkowania, jeśli masz również prawo do rozliczania się z zagranicznym fiskusem.
W rozliczeniu kluczowe znaczenie będzie miało miejsce wykonywania zlecenia oraz rezydencja podatkowa.
Jeśli jesteś na stałe zameldowany w Polsce i tu płacisz podatki, co do zasady z zagranicznym klientem powinieneś się rozliczyć na podstawie umowy, która odpowiada zakresem umowie o dzieło lub zlecenia. W takiej sytuacji w rozliczeniu z klientem zagranicznym jesteś odpowiedzialny za samodzielnie odprowadzenie podatku analogicznie do rozliczenia między osobami fizycznymi.
Formalności związane z samodzielnym odprowadzeniem podatku nie muszą Cię zniechęcać do współpracy z firmami z zagranicy. Alternatywą jest w tym przypadku rozliczenie przez Useme. Serwis wystawi dla Twojego klienta międzynarodową fakturę bez VAT (z VATem odwróconym, faktura reverse charge) i zajmie się formalnościami podatkowymi w Twoim imieniu.
Jak obliczyć podatek dochodowy w umowie o dzieło?
Przede wszystkim oblicz wysokość swojego podatku: możesz skorzystać w tym celu z kalkulatorów wynagrodzeń lub posłużyć się następującym wzorem:
pełna kwota przychodu brutto x KUP
– będzie to 20% dla umów bez przekazania praw autorskich lub do prac copywriterskich niezależnie od praw autorskich oraz 50% dla prac z przekazaniem praw autorskich lub udzieleniem licencji
500 zł x 50% KUP = 250 zł
pełna kwota przychodu brutto – kwota zwolniona z podatku
500 zł – 250 zł = 250 zł
kwota brutto z wyłączeniem części zwolnionej z podatku x 12%
250 zł x 12% = 42,50 zł.
Uzyskaną sumę zaokrąglij do pełnych złotych i wpłać na swój mikrorachunek podatkowy.
Analogicznie postąpisz w przypadku umowy zlecenia – pamiętaj, że w tym przypadku Twój koszt wynosi zawsze 20%.
Kiedy zapłacić podatek dochodowy w umowie o dzieło?
Podatek w umowach o dzieło, zlecenia i najmu należy zapłacić do 20. dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego. Zapłacisz go za pomocą podatkowego przelewu bankowego lub przekazu pocztowego „Podatki”.
- Dla podatków z umów o dzieło i umów zlecenia kod podatku to PIT-37.
- Dla umów najmu według skali podatkowej 17% kod podatku to PIT-36.
- Dla zryczałtowanego podatku z umów najmu na 8,5% kod podatku to PPE.
Mikrorachunek: jak go uzyskać?
Twój podatek dochodowy wpłacisz na indywidualny mikrorachunek podatkowy, a nie – jak do niedawna – na numer konta urzędu.
Aby uzyskać swój numer, skorzystaj z rządowego generatora mikrorachunków podatkowych. Na stronie wystarczy podać swój numer PESEL lub NIP.
Jaki PIT wypełnia freelancer i kiedy?
Jak pisaliśmy wyżej, jeśli pracujesz tylko z firmami, które odprowadzają za Ciebie podatki, nie masz obowiązku składania deklaracji podatkowej – US dopilnuje wszystkich formalności w Twoim imieniu. Jednocześnie utracisz możliwość odliczenia od podatku niektórych kosztów, skorzystania z ulg i zadecydowania, na jaki cel przekażesz 1% swojego podatku.
Jaki PIT powinien wypełnić freelancer bez firmy w zeznaniu rocznym? Dla osób fizycznych właściwy będzie PIT-36 lub PIT-37.
PIT 37 wypełniasz, kiedy w ciągu roku pracowałeś tylko dla polskich firm i nie miałeś potrzeby odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy od umów zwartych z osobami fizycznymi, z umów z firmami zagranicznymi czy z umów najmu rozliczanych według skali.
PIT 36 wypełniają z kolei ci freelancerzy, którzy mieli zagranicznych klientów, klientów wśród osób fizycznych, z którymi zawarli umowy oraz ci, którzy zawierali umowy najmu rozliczanego według skali.
PIT ten przeznaczony jest zatem dla osób, które uzyskały przychody bez pośrednictwa płatników – to znaczy, że same musiały samodzielnie odprowadzić podatki od działalności wykonywanej osobiście.
Warto pamiętać, że do PIT-36 możesz także dodać załączniki, w tym PIT/O, który wyszczególnia odliczenia od dochodu lub PIT/ZG dla dochodów, które uzyskałeś ze współpracy z zagranicznymi klientami.
Jeśli część Twoich przychodów pochodziła z umów zawartych z firmami z Polski, a część z umów zagranicznych, najmu lub współpracy z osobami fizycznymi, wypełnij tylko deklarację PIT-36.
Jak rozliczyć umowę o dzieło w Useme
Nie wszyscy freelancerzy decydują się na własny biznes. Działalność gospodarcza to przede wszystkim obowiązek prowadzenia księgowości i koszty związane z utrzymaniem firmy – a odstrasza wolnych strzelców.
Freelancerzy coraz częściej decydują się zastąpić swoją własną firmę analogicznym rozliczeniem B2B na fakturę w Useme. Kiedy wystawiasz fakturę dla swojego klienta w Useme, serwis zawiera z Tobą właściwą umowę online i na tej podstawie przejmuje wszystkie obowiązki zleceniodawcy.
W praktyce oznacza to, że Twój klient nie musi wykonywać żadnych dodatkowych czynności, aby sfinalizować waszą współpracę. Z kolei Twoje podatki są uregulowane tak, jak w przypadku współpracy z każdym innym zleceniodawcą.
Po zakończeniu umowy otrzymasz z Useme przelew z wynagrodzeniem netto wraz z potwierdzeniem wykonania umowy. Na początku kolejnego roku kalendarzowego Useme wyśle do Ciebie PIT 11 z zestawieniem wszystkich rozliczonych w ten sposób umów. Dzięki temu nie musisz zakładać własnej firmy, aby wystawiać faktury, a jednocześnie nie tracisz wygody, jaką daje łatwe rozliczenie podatków w przypadku osób fizycznych.
Opodatkowanie umowy o dzieło dla freelancerów – podsumowanie
Podatki w umowie o dzieło są istotnym elementem dla freelancerów. Rozliczenia podatkowe wymagają odpowiedniej uwagi i zrozumienia przepisów podatkowych. Wybór odpowiedniej formy opodatkowania, korzystanie z kosztów uzyskania przychodu i unikanie podwójnego opodatkowania pozwalają freelancerom na efektywne zarządzanie finansami. Umowa o dzieło daje freelancerom elastyczność i możliwość wykonywania różnorodnych zleceń bez konieczności prowadzenia działalności gospodarczej. Zapewnienie prawidłowych rozliczeń podatkowych pozwala freelancerom cieszyć się stabilnością finansową i skupić się na rozwoju swojej kariery zawodowej.
Zdjęcie autorstwa Mikhail Nilov z Pexels
