Jeśli właśnie przebywasz na bezpłatnym urlopie, utrzymujesz się z dochodów z najmu lub zarabiasz na zasadzie umowy o dzieło, nie płacisz obowiązkowych składek ZUS, a tym samym składki zdrowotnej. Oto przewodnik który informuje, jak można ubezpieczyć się dobrowolnie w wyżej wymienionych sytuacjach.

Ile wynosi składka
Składka na ubezpieczenie zdrowotne w miesiącach od 1.01.2017 do 31.03.2017 roku wynosi 396,38 zł. Kwota ta zmienia się co kwartał. Obliczana jest od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. W rozpatrywanym przypadku jest to 4.254,20 zł. Składka na NFZ to minimum 9% tej kwoty.
Osoba zgłoszona do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego jest zobowiązana do opłacenia składki w terminie do 15 dnia następnego miesiąca. Deklaracja rozliczeniowa powinna być składana za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym obowiązuje ubezpieczenie zdrowotne, nawet gdy nic się nie zmienia w stosunku do poprzedniego miesiąca.

Należy uważać na przypadki, w których wyżej wymienione składki nie są jedynymi opłatami wymaganymi przez NFZ. Fundusz pobiera bowiem opłatę wstępną od osób, które były długotrwale nieubezpieczone. Aby tego uniknąć, należy ubezpieczyć się na krótki czas podpisując umowę zlecenie, gdzie składki są obowiązkowe, nawet na niską kwotę. W innym przypadku wartość dopłaty według obecnie obowiązujących stawek wyniesie odpowiednio:

Są też inne pozytywy wykupienia dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Bez żadnych dodatkowych opłat ubezpieczenie to obejmie także wszystkich członków rodziny, którzy takiego ubezpieczenia nie posiadają.

Odliczenie składki od podatku dochodowego
Kolejnym pozytywnym aspektem dobrowolnej składki zdrowotnej jest fakt, że można ją w większej części odliczyć od płaconego podatku. Wysokość składki wynosi 9%, a 7,75% podstawy wymiaru można odliczyć. Wskutek tego odliczenie zmniejszy nam wysokość składki aż o 86 proc. Ze składki 382,88 zł urząd skarbowy po rozliczeniu podatków zwróci nam 329,28 zł.

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne może odliczać każdy niezależnie od tego, czy płaci podatek dochodowy według skali, liniowy czy ryczałt. Jednak aby odliczyć składkę od podatku powinien on być wystarczająco wysoki. Jeżeli kwota miesięcznej składki w ostatnim kwartale, którą możemy odliczyć, wyniosła 329,28 zł, to w ciągu całego roku suma składek do odliczenia wyniesie ok. 3,9 tys. zł. Aby dostać tyle zwrotu z podatku, co najmniej tyle podatku musielibyśmy zapłacić.
Na przykład osoba, która zarabia na podstawie umowy o dzieło przy kosztach uzyskania przychodu 20%, musi osiągnąć średni miesięczny dochód w wysokości przynajmniej 2,3 tys. zł. W przypadku gdybyśmy chcieli jeszcze odliczyć w całości ulgę podatkową na dziecko, to dochód nie może być niższy niż 3 tys. zł. Przy 50% kosztach uzyskania przychodu kwoty te rosną. W przypadku braku innych odliczeń zarobki musiałyby wynieść ok. 3,6 tys. zł, a z pełnym odliczeniem ulgi na dziecko już 4,7 tys. zł. Przy niższych dochodach oczywiście odliczymy podatek w całości, ale nie wykorzystamy w pełni możliwości odliczenia składki.

Dokumenty potrzebne do uzyskania dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego
• dokument potwierdzający tożsamość,
• poświadczenie wygaśnięcia poprzedniego tytułu do ubezpieczenia – np. świadectwo pracy, decyzja o zawieszeniu działalności gospodarczej, potwierdzenie zapłaty ostatniej składki na ubezpieczenie zdrowotne z tyt. prowadzenia działalności gospodarczej, decyzja o utracie statusu osoby bezrobotnej (wyrejestrowanie z PUP)
• wypełniony druk zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego ZUS ZZA, a w przypadku członków rodziny dodatkowo druk ZUS ZCNA.

Umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego zawiera się na czas nieokreślony w oddziale wojewódzkim NFZ, właściwym dla miejsca zamieszkania w Polsce. Umowę tę można rozwiązać lub może ona wygasnąć z mocy prawa. Mimo rozwiązania umowy należy uregulować składki za okres, w którym umowa obowiązywała.

Rozwiązać umowę o dobrowolne ubezpieczenie można:
• na pisemny wniosek ubezpieczonego złożony w NFZ. W wypowiedzeniu umowy powinna być zawarta data, z którą następuje rozwiązanie oraz należy załączyć wszystkie dowody opłaconych składek (ewentualnie wydruk składek z ZUS) za okres trwania umowy, oraz dokument potwierdzający uzyskanie innego tytułu ubezpieczenia (w sytuacji zmiany tytułu ubezpieczenia). Powiadomienie jest skuteczne najwcześniej z dniem złożenia we właściwym oddziale NFZ.
• w przypadku objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu (ubezpieczeniem obowiązkowym lub jako członek rodziny), należy złożyć wniosek o rozwiązanie umowy (pkt 1) w oddział NFZ.

Umowa dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego wygasa w następujących przypadkach:
• z chwilą przeniesienia miejsca zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• w przypadku objęcia danej osoby obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, zgodnie z art. 66 ust. 1 ustawy,
• po ustaleniu przez Dyrektora Wojewódzkiego Oddziału Funduszu, ustawodawstwa właściwego innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
• po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek, kiedy osoba ubezpieczona przenosi adres zamieszkania poza granice kraju lub kiedy nabywa prawo do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego zgodnie z art. 66 ustawy (np. zostanie zatrudniona czy zarejestruje działalność gospodarczą).

Po rozwiązaniu umowy dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ należy ją wyrejestrować we właściwym oddziale ZUS w formie elektronicznej (za pomocą aktualnej wersji programu „Płatnik”) lub papierowej.